ข้อเสนอการพัฒนาพื้นที่ทุ่งดอกไม้ย้ำเจิ่ง ยางปู่โต๊ะ
ทุ่งดอกไม้น้ำเจิ่ง wetland พื้นที่เล็กๆแต่สำคัญของชุมชน ในร่มเงาของดอยหลวงเชียงดาว UNESCO ได้ประกาศให้ “ดอยหลวงเชียงดาว” เป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑล Biosphere Reserve แห่งใหม่ของโลก ภายใต้การประชุมคณะกรรมการระหว่างประเทศที่จัดตั้งขึ้นเพื่อยกระดับความสัมพันธ์ระหว่าง “คน กับ สิ่งแวดล้อม” ผ่านเลนส์ของการจัดการธรรมชาติ สังคม เพื่อปกป้องธรรมชาติพร้อมไปกับการยกระดับคุณภาพชีวิต เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของผู้คน เพื่อสร้างความยั่งยืนในการจัดการพื้นที่นิเวศนั้นๆ ซึ่งเป็นข่าวดีมากๆสำหรับพวกเรา ในฐานะคนหนึ่งที่รักเชียงดาว พื้นที่ฝั่งตรงข้ามน้ำพุร้อนเชียงดาว บริเวณเชิงเขาที่ ดอยหลวง ผืนดินและลำห้วยมาบรรจบกัน พื้นที่เล็กๆนี้มีความพิเศษ ทั้งแง่ของความหลากหลายทางชีวภาพของพื้นที่ชุ่มน้ำ หรือถ้าเรามองผ่านมันด้วยเลนส์ของความเป็นพื้นที่สงวนชีวมณฑล และเป้าหมายของ Man and Biosphere Programme ที่จัดตั้งการประกาศพื้นที่สงวนชีวมณฑล เราจะยิ่งพบว่าการเกิดขึ้นและดำรงอยู่ของพื้นที่แห่งนี้ สะท้อนคุณค่าของความสัมพันธ์ระหว่างคนและธรรมชาติได้อย่างชัดเจน ควายของชาวปกากะญอที่บ้านยางปู่โต๊ะ ช่วยสร้างปลักเจิ่งๆ ให้น้ำจากห้วยแม่ก๊ะกับห้วยแม่มากที่ไหลมาจากดอยหลวงเชียงดาวมารวมกันตรงจุดนี้ ขี้ของมันเป็นอาหารให้พืชท้องถิ่น เช่น แพงพวยน้ำ ผักตบไทย และอีกหลากหลายชนิดที่เราไม่รู้จักชื่อ เป็ดเทศของชาวบ้านก็เป็นส่วนหนึ่งของระบบนิเวศนี้ ฝูงนกยางเปียมากเกาะหลังควาย กินแมลง เห็บ ก่อนบินไปเกาะพักใต้ต้นฉ่ำฉาใหญ่ที่มีกล้วยไม้ไก่แดงห้อยย้อยลงมา และกลุ่มต้นไม้นี้ชาวบ้านก็ช่วยกันอนุรักษ์ไว้ สิ่งเหล่านี้คือความงดงามที่เกิดขึ้นจากคนและธรรมชาติ ณ เวลาหนึ่ง
Continue Reading
IMAGINE MAEKHA: เปลี่ยนแม่ข่า เปลี่ยนเมืองเชียงใหม่
IMAGINE MAEKHA เป็นแคมเปญการพัฒนาเมืองที่ไม่ได้มุ่งแก้ไขข้อผิดพลาดในอดีต แต่ตั้งเป้าหมายในอนาคตพร้อมวางรากฐานด้วยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน เพื่อฟื้นฟูและสร้างคุณค่าใหม่ให้กับ คลองแม่ข่า ซึ่งถือเป็นหนึ่งใน “เจ็ดชัยมงคล” แห่งการสร้างเมืองเชียงใหม่เมื่อ 720 ปีที่แล้ว บทบาทในประวัติศาสตร์และบริบทปัจจุบัน ในอดีต คลองแม่ข่า มีความสำคัญในฐานะทั้งแหล่งน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคและปราการธรรมชาติของเมือง แต่เมื่อบริบทของเมืองเปลี่ยนไปในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา คลองแม่ข่าได้สูญเสียบทบาทเดิมและเผชิญกับปัญหาใหม่ เช่น: จินตนาการอนาคตของคลองแม่ข่า แคมเปญ IMAGINE MAEKHA เชิญชวนผู้คนทุกภาคส่วนมาร่วมกันสร้างวิสัยทัศน์ใหม่ให้กับคลองแม่ข่าในฐานะ: จากจินตนาการสู่การเปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนแปลงคลองแม่ข่าให้เป็น “ชัยมงคลแห่งอนาคต” จำเป็นต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของหลากหลายภาคส่วน ได้แก่ ชุมชน เอกชน ประชาสังคม นักวิชาการ และหน่วยงานรัฐ ผ่านกระบวนการที่ประกอบด้วย: เป้าหมายสุดท้าย: เมืองที่ดีขึ้นสำหรับทุกคน แคมเปญ IMAGINE MAEKHA มุ่งให้คลองแม่ข่าเป็นหัวใจสำคัญของเมืองเชียงใหม่ในอนาคต ที่ไม่เพียงแต่สนับสนุนการพัฒนาอย่างยั่งยืน แต่ยังสะท้อนถึงความเป็นอยู่ที่ดีของทุกภาคส่วนในสังคมอย่างแท้จริง https://www.facebook.com/ImagineMaeKha
Continue Reading
สมุดปกเขียว (GREEN BOOK): นโยบายสาธารณะเพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียวที่มีคุณภาพของเมืองเชียงใหม่
เมื่อพูดถึงเชียงใหม่ในอดีต หลายคนอาจจินตนาการถึงเมืองที่เต็มไปด้วยวัฒนธรรมอันรุ่มรวยและสิ่งแวดล้อมที่สมบูรณ์ อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน เชียงใหม่กำลังเผชิญกับความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ ได้แก่ ความท้าทายเหล่านี้ไม่เพียงกระทบต่อปัจจุบัน แต่ยังส่งผลต่ออนาคตของเมืองเชียงใหม่ และจำเป็นต้องได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน สมุดปกเขียว: แนวทางเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน สมุดปกเขียวเป็นการรวบรวมข้อมูล การศึกษา และข้อเสนอจากหลายภาคส่วนในเมืองเชียงใหม่ โดยมีเป้าหมายในการฟื้นฟูและเพิ่มพื้นที่สีเขียวที่มีคุณภาพให้กับเมือง ข้อเสนอในสมุดปกเขียวมุ่งสร้างแนวทางเพื่อให้เชียงใหม่กลับมาเป็นเมืองที่มีความสมบูรณ์ด้านสิ่งแวดล้อมเหมือนในอดีต สถานการณ์ปัจจุบันของพื้นที่สีเขียวในเชียงใหม่ จากการสำรวจพบว่า ในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่ ซึ่งมีพื้นที่ทั้งหมด 41.09 ตารางกิโลเมตร มีพื้นที่ร่มไม้เพียง 18% ของพื้นที่ทั้งหมด โดยการกระจายของพื้นที่ร่มไม้แตกต่างกันอย่างชัดเจนในแต่ละเขต ข้อมูลนี้ได้รับการวิเคราะห์ร่วมกับตัวชี้วัดมาตรฐานสากล เพื่อให้เห็นถึงช่องว่างและศักยภาพในการพัฒนา แนวทางและข้อเสนอในสมุดปกเขียว เป้าหมายของสมุดปกเขียว สมุดปกเขียวไม่ใช่เพียงแค่คู่มือหรือข้อเสนอเชิงนโยบาย แต่ยังเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างเมืองเชียงใหม่ให้กลับมาเป็นเมืองที่สมบูรณ์ด้านสิ่งแวดล้อม สะท้อนถึงการผสมผสานวัฒนธรรมและธรรมชาติที่ลงตัว เพื่อความยั่งยืนสำหรับคนรุ่นต่อไป
Continue Reading
GREEN HACKER CNX: POP IT PARK
พื้นที่สาธารณะและเมืองที่ดี สามารถเริ่มต้นได้จากจุดเล็ก ๆ ที่เต็มไปด้วยความคิดสร้างสรรค์และความร่วมมือจากผู้คนในชุมชน Pop It Park เป็นกิจกรรมที่มุ่งกระตุ้นการใช้พื้นที่สาธารณะของคนรุ่นใหม่ โดยผสมผสานการออกแบบและความคิดสร้างสรรค์ เพื่อเปลี่ยนพื้นที่ที่เคยถูกลืมให้กลับมามีความหมายและชีวิตชีวาอีกครั้ง ด้วยการสร้างประสบการณ์ใหม่ ๆ ที่เชื่อมโยงกับผู้คนในพื้นที่ วิธีการนี้สอดคล้องกับแนวคิดการพัฒนาเมืองแบบ Tactical Urbanism หรือที่เรียกกันว่า “การพัฒนาแบบกองโจร” ซึ่งเป็นแนวทางการพัฒนาเมืองที่ได้รับความนิยมทั่วโลก หลักการของ Tactical Urbanism Pop It Park: เปลี่ยนโฉมพื้นที่ริมคลองแม่ข่า กิจกรรมครั้งนี้จัดขึ้นบริเวณ ท่าน้ำชัยศรีภูมิ ด้วยแนวทางที่ผสมผสานศิลปะ ธรรมชาติ และการออกแบบเมือง โดยมีองค์ประกอบสำคัญดังนี้: Pop It Park ไม่เพียงแต่เป็นการทดลองเชิงสร้างสรรค์ แต่ยังเป็นแรงผลักดันสำคัญในการคืนชีวิตให้กับพื้นที่ริมคลองแม่ข่า และเป็นต้นแบบที่แสดงให้เห็นถึงพลังของการมีส่วนร่วมในชุมชน เพื่อพัฒนาเมืองเชียงใหม่ให้ก้าวไปข้างหน้าอย่างยั่งยืน https://www.facebook.com/GreenHackerCNX
Continue Reading
GREEN HACKER CNX: GREEN HACK HEART
เพราะคนรุ่นใหม่จะเป็นผู้ใช้เมืองในอนาคต เสียงของพวกเขาจึงมีความสำคัญต่อการกำหนดทิศทางการพัฒนาเมืองที่ตอบโจทย์และยั่งยืน Green Hack Heart เป็นกิจกรรมเวิร์กชอปเพื่อจุดประกายความคิดสร้างสรรค์เกี่ยวกับพื้นที่สีเขียวและพื้นที่สาธารณะในเมืองเชียงใหม่ โดยเชิญชวนนักออกแบบรุ่นใหม่มาร่วมสร้างสรรค์และเตรียมพร้อมสู่กิจกรรม “Green Hacker CNX” กิจกรรมเริ่มต้นด้วย “Green Hack Heart” ผ่านการ Check-in และ Ice-breaking เพื่อกระตุ้นความคิดด้วย 2 คำถามสำคัญ ได้แก่ [ นิยามของพื้นที่สาธารณะ ] [ พื้นที่สีเขียวและพื้นที่สาธารณะในดวงใจ พร้อมเหตุผลที่ชอบ ] Green Hack Heart จึงเป็นเวทีที่สำคัญในการเปิดรับมุมมองจากคนรุ่นใหม่ เพื่อให้เสียงเหล่านี้กลายเป็นแรงขับเคลื่อนในการพัฒนาพื้นที่สีเขียวและพื้นที่สาธารณะในเมืองเชียงใหม่ให้ตอบโจทย์ทั้งปัจจุบันและอนาคต
Continue Reading
สะพานบุญ คลองแม่ข่า
สะพานเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงระหว่างสองฟากฝั่ง เช่นเดียวกับความร่วมแรงร่วมใจในการพัฒนาพื้นที่สาธารณะ ที่เปรียบเสมือนสะพานที่เชื่อมผู้คนหลากหลายเข้าด้วยกันในเมืองใหญ่ สะพานเล็ก ๆ ข้ามคลองแม่ข่า ซึ่งเชื่อมชุมชนศรัทธาวัดหัวฝายและชุมชนกำแพงงาม เกิดขึ้นจากความร่วมมือของประชาชนในพื้นที่ โดยมีจุดเริ่มต้นจากอุปสรรคในการปรับปรุงสะพานเดิมที่ชำรุด ซึ่งไม่สามารถดำเนินการผ่านกลไกรัฐได้ อย่างไรก็ตาม ความจำเป็นในการใช้สะพานยังคงมีอยู่ นำไปสู่การจับมือระหว่างชุมชนทั้งสอง พร้อมด้วยเครือข่ายองค์กรชุมชนเมืองเชียงใหม่ IMAGINE MAE KHA และผู้มีจิตศรัทธา เพื่อร่วมกันสร้างสะพานใหม่ด้วยเป้าหมายสำคัญ 4 ประการ: จากข้อจำกัดที่เคยมี สะพานเล็ก ๆ แห่งนี้กลายเป็นสัญลักษณ์แห่งความร่วมมือและความภูมิใจของชุมชน นอกจากนี้ยังเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญที่จุดประกายการพัฒนาคลองแม่ข่าจนกลายเป็นพื้นที่ที่ได้รับความสนใจและเป็นที่รู้จักในปัจจุบัน
Continue Reading
สวนแก้วคำเอ้ย: ตัวอย่างการพัฒนาพื้นที่เอกชนเพื่อประโยชน์สาธารณะ
“บางครั้งการทำบุญไม่จำเป็นต้องทำกับวัดเสมอไป การสร้างสวนให้คนในชุมชนได้มาใช้เวลาด้วยกัน ทั้งคนแก่ที่มากับหลาน ๆ หรือพ่อแม่ที่จูงตายายมาเดินเล่น น้าว่านี่ก็เป็นการทำบุญนะ และสวนแบบนี้คือภาพที่น้าอยากเห็นมาตั้งแต่เด็ก ๆ น้าเลยทำเพื่ออุทิศให้กับบรรพบุรุษของน้า”— ณัฏฐ์รมณ อยู่เย็น (น้าปุ๊ก) เจ้าของสวนแก้วคำเอ้ย สวนแก้วคำเอ้ยเป็นตัวอย่างที่น่าสนใจของแนวคิด พื้นที่เอกชนเพื่อประโยชน์สาธารณะ (Privately Owned Public Space) ซึ่งสะท้อนความร่วมมือระหว่างรัฐและเอกชนในการพัฒนาเมืองเพื่อสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น โดยปกติแล้ว แนวคิดนี้มักเกิดขึ้นจากแรงจูงใจ เช่น การลดหย่อนภาษี การสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐาน หรือการเพิ่มอัตราส่วนพื้นที่อาคารต่อพื้นที่ดิน แต่สำหรับสวนแก้วคำเอ้ย แรงจูงใจเริ่มต้นกลับมาจากความเชื่อ ความหวังดี และความปรารถนาในการแบ่งปัน บนพื้นที่กว่า 12 ไร่ ในเขตเทศบาลตำบลสันทรายหลวง อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งมีประชากรกว่า 15,000 ครัวเรือน สวนแห่งนี้ตั้งอยู่ติดลำน้ำโจ้ และกลายเป็นหนึ่งในพื้นที่สำคัญของโครงการพัฒนาพื้นที่ริมน้ำโจ้ให้เป็นพื้นที่สีเขียวที่เชื่อมต่อกันยาวกว่า 8 กิโลเมตร โดยครอบคลุมสวนสาธารณะ 8 แห่ง โครงการนี้ตั้งเป้าหมายให้ประชากรกว่าครึ่งหนึ่งสามารถเดินเท้าถึงพื้นที่สาธารณะภายในเวลา 15 นาที คุณค่าและผลกระทบของพื้นที่สีเขียว การพัฒนาพื้นที่เช่นนี้ไม่เพียงสร้างประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อม แต่ยังส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้คนในหลายมิติ: สวนแก้วคำเอ้ยจึงไม่เพียงเป็นพื้นที่สีเขียวเพื่อการพักผ่อน แต่ยังเป็นตัวอย่างของความสอดคล้องระหว่างนโยบายเมืองและการพัฒนาพื้นที่เอกชนเพื่อประโยชน์สาธารณะ หากแนวทางนี้ได้รับการสนับสนุนในพื้นที่อื่น […]
Continue Reading
สวนผักคนเมืองเชียงใหม่: จากภูเขาขยะสู่พื้นที่ผลิตอาหารสาธารณะ
“จากภูเขาขยะ สู่พื้นที่ผลิตอาหารสาธารณะด้วยความร่วมมือของชาวเชียงใหม่” ในช่วงต้นปี 2020 เมืองเชียงใหม่ได้รับผลกระทบหนักจากสถานการณ์โรคระบาด COVID-19 เมื่อเศรษฐกิจที่พึ่งพาการท่องเที่ยวต้องหยุดชะงัก คนตัวเล็กในชุมชน เช่น แรงงานรายวันและผู้ให้บริการ ต้องเผชิญความยากลำบาก รายได้หายไป แต่ความจำเป็นพื้นฐานอย่างอาหารยังคงอยู่ ในวิกฤตครั้งนี้ ความร่วมมือจากหลากหลายภาคส่วนได้จุดประกายข้อเสนอสำคัญ: การพัฒนาที่ดินรัฐเพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหาร จนเกิดเป็นโครงการ “สวนผักคนเมืองเชียงใหม่” บนที่ดินประเภท นสล. (หนังสือสำคัญสำหรับที่หลวง) ใจกลางเมืองเชียงใหม่ พื้นที่รกร้างราว 3 ไร่ ที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นกองขยะสูงกว่า 3 เมตร รวมปริมาณกว่า 5,700 ตัน ได้รับการพลิกโฉมโดยกลุ่มอาสาสมัครที่มาจากหลากหลายภาคส่วน เช่น เป้าหมายหลักของโครงการถูกกำหนดไว้ 3 ประการ: ความท้าทายและความสำเร็จ การเปลี่ยนพื้นที่เสื่อมโทรมให้เป็นพื้นที่สีเขียวต้องเผชิญความท้าทายหลายด้าน เช่น ในเวลาเพียงไม่นาน สวนผักคนเมืองเชียงใหม่ ได้พิสูจน์ให้เห็นถึงพลังของการออกแบบที่ดีและการมีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์ โดยเปลี่ยนพื้นที่รกร้างให้กลายเป็นพื้นที่สีเขียวที่ชุมชนรักและรู้สึกผูกพัน คุณค่าเหนือกว่าพื้นที่ปลูกผัก สวนแห่งนี้ไม่เพียงตอบโจทย์ด้านความมั่นคงทางอาหาร แต่ยังสร้างคุณประโยชน์หลากหลาย: “สวนผักคนเมืองเชียงใหม่” จึงเป็นมากกว่าสวนผัก แต่มันคือ จุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงเมือง ที่เกิดขึ้นจากพลังของความร่วมมือและความฝันที่จะสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีขึ้นเพื่อคนทุกคนในสังคม https://www.facebook.com/@ChiangmaiUrbanFarm
Continue Reading